Nadciśnienie tętnicze - dieta, objawy, leczenie

Cichy zabójca, choroba cywilizacyjna – tak o nadciśnieniu tętniczym mówią lekarze. Nie ma w tym przesady, bo dolegliwość ta nie oszczędza żadnej grupy wiekowej. Atakuje podstępnie i z biegiem czasu zbiera coraz większe żniwo. Jest to przewlekła choroba układu krążenia.

Charakteryzuje ją stale wysokie ciśnienie krwi (skurczowe oraz rozkurczowe) ponad normę określoną przez WHO, czyli 139/89 mmHg w stanie spoczynku.

Może rozwijać się niezauważenie przez wiele lat. Na początku często bez objawów, niszcząc poszczególne organy i zwiększając ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu, niewydolności serca, zaburzeń pracy nerek, czy zmian w tętnicach związanych z utratą ich sprężystości.

Nadciśnienie tętnicze ma już prawie 9 milionów Polaków po 15 roku życia. Drugie tyle (9 milionów) wykazuje tzw wysokie prawidłowe ciśnienie, czyli 130-139/85-89 mmHg.

Przyczyny nadciśnienia

Przyczyny nadciśnienia są bardzo trudne do określenia. U prawie 90% chorych trudno jest odpowiedzieć co jest powodem ich dolegliwości. Przeważnie cierpią oni na tzw. nadciśnienie pierwotne, zwane też samoistnym. Wciąż nie znamy przyczyn powstawania tego schorzenia. Wiadomo jednak, że możemy je dziedziczyć. Jeśli w rodzinie zdarzało się nadciśnienie, zwiększa się ryzyko, że i my zachorujemy. Ale najczęściej sami długo i zawzięcie pracujemy na jego powstawanie. Rozwojowi nadciśnienia pierwotnego sprzyja brak ruchu, zła dieta, otyłość, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu oraz długotrwały stres. Czasami nadciśnienie tętnicze rozwija się także, gdy kobieta przez wiele lat zażywa pigułki antykoncepcyjne.

Szacuje się też, że około 10% nadciśnieniowców cierpi na nadciśnienie wtórne, zwane objawowym. Jest ono najczęściej skutkiem innych, poważnych chorób. Gdy je wyleczymy, wysokie ciśnienie krwi często ulega stopniowemu obniżeniu.

Nadciśnienie - objawy

Wartość ciśnienia tętniczego zależy od takich czynników jak siła skurczu serca, liczba uderzeń na minutę, objętość krwi krążącej po organizmie oraz oporu, jaki płynącej krwi stawiają naczynia. Ale duże znaczenie ma także nasze zachowanie, codzienne stresy i problemy, czy nawet rodzaj wykonywanej pracy. 

Nadciśnienie i objawy, które mu towarzyszą na początku są trudne do wykrycia. Z czasem jednak sytuacja ta ulega zmianie. Gdy naczynia krwionośne zarosną blaszką miażdżycową, krew z trudnością przez nie przepływa. Wtedy pojawiają się bóle i zawroty głowy, duszność, a niekiedy rozdrażnienie lub nadmierna senność. Zdarza się że osoby odczuwają też bóle w klatce piersiowej. Inne oznaki to częste bóle głowy, zwłaszcza rano po przebudzeniu, bezsenność, kołatanie serca, wybuchowość, potliwość, szumy w uszach, zawroty w głowy i ciągłe zmęczenie.

Nadciśnienie – dieta

Jaką dietę zastosować w profilaktyce i leczeniu nadciśnienia? Istnieje kilka żelaznych zasad, których należy się trzymać. Niezwykle istotne jest ograniczenie spożycia soli. Szacuje się, że nawet u około 85% ludzi w wieku poniżej 45 lat nadmierne spożycie soli jest przyczyną nadciśnienia. Kolejną, ważną kwestią jest zapewnienie organizmowi odpowiedniej ilości potasu, dzięki włączeniu do swojej diety dużej ilości warzyw i owoców (pięć porcji dziennie). Zalecane jest również zapoznanie się z założeniami diety DASH i wprowadzenie jej zasad do codziennego jadłospisu.

Bardzo ważnym czynnikiem w profilaktyce serca i układu krążenia jest regularne przyjmowanie odpowiedniej ilości kwasów omega. Możemy to zrobić poprzez spożywanie odpowiedniej ilości tłustych ryb morskich lub poprzez suplementację preparatami dostępnymi w aptekach, Pamiętajmy jednak, aby były to preparaty wysokiej jakości, o wysokim stopniu stężenia kwasów omega i odpowiednimi zaświadczeniami na brak obecności metali ciężkich lub brak przekroczeń ich norm.

Obecnie preparatem z kwasami omega 3, który jest najczęściej polecany przez farmaceutów, jest Gold Omega 3.

Prawidłowe, czy wysokie?

Twój wynik mieści się w normie, czy wysokie ciśnienie krwi zagraża Twojemu zdrowiu? Sprawdź w poniższej tabeli:

(mmHg to milimetr słupa rtęci - jednostka miary ciśnienia)

Leczenie nadciśnienia

Lekarstwa na nadciśnienie tętnicze dobiera się w konsultacji z lekarzem. Bierze on pod uwagę wiek pacjenta, stopień nadciśnienia, schorzenia towarzyszące i ogólny stan zdrowia.

Do wyboru jest wiele rodzajów leków:

• Blokujące receptory angiotensyny II 
• Beta-blokery (wpływają na m.in. na spowolnienie pracy serca)
• Zmniejszające aktywność enzymu konwertującego angiotensynę, a tym samym regulujące wysokość ciśnienia (angiotensyna to hormon, który odpowiada za kurczenie się drobnych naczyń krwionośnych i uwalnianie się z nadnerczy aldosteronu zatrzymującego w organizmie sód i wodę, co podwyższa ciśnienie).
• Alfa-blokery (rozszerzają naczynia)
• Preparaty moczopędne, które powodują produkowanie większej ilości moczu, zwiększając wydalanie z organizmu sodu odpowiedzialnego za wysokie ciśnienie
• Preparaty wieloskładnikowe

Ostatecznego wyboru leku zawsze dokonuje lekarz.

DEKALOG NADCIŚNIENIOWCA

I Leczenie nadciśnienia wymaga cierpliwości, jest to proces długotrwały, dlatego powinieneś zaufać swojemu lekarzowi i z nim współpracować.
II Prawidłowe i systematyczne leczenie ochroni przed wystąpieniem powikłań zdrowotnych.
III Nie przerywaj leczenia samowolnie.
IV Nie bój się występujących objawów niepożądanych, często występujących po zażyciu leków w początkowym etapie leczenia, po indywidualnym dostosowaniu dawek znikną.
V Zwróć uwagę na tryb życia, zmiana pewnych złych nawyków na lepsze może zadecydować o sukcesie w leczeniu.
VI Zrezygnuj z używek, palenie tytoniu oaz alkohol nie sprzyjają leczeniu.
VII Spędzaj wolny czas aktywnie (np. spacer)
VIII Zadbaj o zdrową dietę.
IX Regularnie odwiedzaj lekarza i wykonuj badania kontrolne.
X Postaraj się nabrać dystansu do życia i myśleć pozytywnie. Pozwoli to szybciej pokonać chorobę.

* Global Recommendations on Physical activity for Health, WHO – World Health Organization, organizacja
przy ONZ zajmująca się światowymi problemami zdrowotnymi.