Aktualności Kwasy tłuszczowe omega-3 i rak prostaty? - KPINA

KRÓTKIE PRZYPOMNIENIE
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA) należące do grup: omega-6 i omega-3 są dla człowieka niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi (NNKT), ponieważ nie mogą być syntezowane w organizmie i muszą być dostarczane z pożywieniem, a ich niedobór powoduje objawy chorobowe. Źródłami kwasów omega- 3 w codziennej diecie są najczęściej tłuste ryby np.: łosoś, śledź, makrela oraz suplementy diety. Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), który zajmuje się określaniem standardów produktów żywnościowych oraz przygotowywaniem aktów prawnych w zakresie żywności, dopuścił następujące oświadczenia zdrowotne dotyczące kwasów omega-3:
- Kwas eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA) - przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania serca (korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 250 mg EPA i DHA dziennie).
- EPA i DHA - przyczynia się do utrzymania właściwego poziomu trójglicerydów we krwi (korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 2 g EPA i DHA dziennie. Nie należy przekraczać poziomu uzupełniającego dziennego spożycia wynoszącego 5 g EPA i DHA łącznie.)
- EPA i DHA - przyczynia się do utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi (korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 3 g EPA i DHA dziennie. Nie należy przekraczać poziomu uzupełniającego dziennego spożycia wynoszącego 5 g EPA i DHA łącznie.)
- DHA - przyczynia się do utrzymania prawidłowego funkcjonowania mózgu (korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 250 mg DHA dziennie.)
- DHA - przyczynia się do utrzymania prawidłowego widzenia (korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 250 mg DHA dziennie.)

CZY SĄ JAKIEŚ BADANIA, W KTÓRYCH KWASY TŁUSZCZOWE OMEGA-3 ZMNIEJSZAJĄ RYZYKO RAKA PROSTATY?
Po przeczytaniu krótkiego wstępu na pewno to pytanie spędza sen z powiek czytającym ten artykuł. Okazuje się, że są:
UNIWERSYTET KALIFORNIJSKI – San Francisco
Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco w 2009 roku opublikowali swoje badania, w których przekonują, że spożywanie kwasów tłuszczowych omega-3 skutecznie zmniejsza ryzyko zachorowania na raka prostaty. W badaniach porównywano diety 466 mężczyzn z zaawansowaną formą raka prostaty z dietą 478 zdrowych mężczyzn. Okazało się, że mężczyźni jedzący tłuste ryby przynajmniej raz do trzech razy w tygodniu zmniejszają ryzyko wystąpienia raka prostaty o 36% w porównaniu do osób wcale niespożywających tłustych ryb [1].
DUŻE BADANIA - Szwecja
W dużych badaniach w Szwecji, które zostały opublikowane w 2007 roku naukowcy stwierdzili, że częste spożywanie tłustych ryb i kwasów tłuszczowych omega-3 zmniejsza ryzyko raka prostaty o 43% u mężczyzn, którzy spożywają tłuste ryby więcej niż raz w tygodniu [2].
HARVARD – Boston
W badaniu wzięło udział 20167 mężczyzn. U mężczyzn, u których zdiagnozowano raka prostaty (2161) i którzy jedli tłuste ryby przynajmniej 5 razy w ciągu tygodnia ryzyko śmierci z powodu choroby było aż o 48% mniejsze niż u mężczyzn, którzy jedli tłuste ryby mniej niż raz w tygodniu [3].

OSTATNIE BADANIE – jest inne
W ostatnim badaniu zespół naukowców z Fred Hutchinson Cancer Research Center odkrył, że wysoka koncentracja kwasów EPA, DPA i DHA (które mają przecież działanie przeciwzapalne) jest związana z 71% zwiększeniem najbardziej złośliwych postaci raka prostaty z wysokim ryzykiem przerzutów. W trakcie badań stwierdzono również, że wysoka koncentracja tych kwasów z rodziny omega-3 zwiększa o 44% ryzyko występowania raka prostaty z niskim ryzykiem przerzutów, zaś o 43% podnosi ryzyko wystąpienia wszystkich postaci tego nowotworu [4]. Ta informacja była najbardziej chwytliwa dla mediów, ale uwaga z przeprowadzonego badania można wysnuć inne wnioski!
INNE MNIEJ CHWYTLIWE DLA MEDIÓW WNIOSKI
- Mężczyźni, którzy mieli wyższe stężenie kwasów tłuszczowych trans (zresztą szkodliwych – występujących m.in. w twardych margarynach) byli mniej narażeni na raka prostaty. Można, więc uznać, że czym więcej spożywamy kwasów tłuszczowych trans i mniej kwasów tłuszczowych omega–3 tym mniejsze jest prawdopodobieństwo raka prostaty. Dacie wiarę?
- Mężczyźni palący więcej niż 25 papierosów dziennie i pijący 2 lub więcej drinków dziennie także rzadziej zapadali na raka prostaty! Jeśli więc sugerujesz się tym badaniem, czym prędzej powinieneś zacząć palić i pić dla lepszego zdrowia. (Oczywiście to ironia!).
- Stężenie fosfolipidów w osoczu krwi osób bez raka prostaty wynosiło 4,48%, a w grupie „nowotworowej” 4,66%, co daje różnicę 0,18% w poziomie omega-3 w osoczu. Tak mała zmiana mogła mieć miejsce po spożyciu posiłku bogatego w kwasy tłuszczowe omega -3 przed udaniem się na pobieranie krwi! Czy tak mała rozbieżność mogła spowodować aż 71% zwiększenie złośliwej postaci raka prostaty? W takim wypadku kraje, w których spożywa się dużo tłustych ryb powinny charakteryzować się ogromna ilością przypadków złośliwego raka prostaty, a tak nie jest!
- Ci sami autorzy badania w 2011 roku doszli do wniosku, że niezdrowe kwasy trans zwiększające ryzyko chorób serca zmniejszają ryzyko raka prostaty [5].
I CO TERAZ?
To tylko niektóre z wniosków, jakie możemy wysnuć z najnowszego badania. Jeśli nadal wahasz się, co zrobić z kwasami omega-3, które leżą na twojej półce czytaj dalej.
Badanie, o które jest tyle szumu jest badaniem korelacyjnym. W badaniu korelacyjnym badacz nie wpływa na żadną ze zmiennych, rejestrując je jedynie i obserwując relacje (czyt. korelacje) między pewnymi podzbiorami zmiennych, na przykład między ciśnieniem krwi i poziomem cholesterolu. Dane z badań korelacyjnych mogą być jedynie interpretowane w sposób przyczynowy w świetle pewnych teorii, lecz nigdy nie pozwalają na ostateczne udowodnienie istnienia związku przyczynowego. Zatem badanie korelacyjne nie pozwala na wnioskowanie przyczynowo-skutkowe (stosując korelację możemy jedynie stwierdzić, że coś współistnieje z czymś, że dwie zmienne są ze sobą powiązane, ale nie możemy określić, co, z czego wynika, co jest przyczyną a co skutkiem), dlatego nie możemy mówić, że omega 3 powoduje raka prostaty, nie możemy także mówić, że rak prostaty powoduje podniesione stężenie omega-3 w osoczu krwi!
Naukowcy mierzyli poziom omega -3 w osoczu krwi, a nie konsumpcje omega -3. Korelacja między jedzeniem kwasów omega-3, a ich ilością w osoczu jest słaba. Poza tym starzenie się może powodować zmniejszoną konsumpcję kwasów omega-3 lub prowadzić do rozregulowania ich stężenia w osoczu krwi. W badaniu nie ma żadnych danych dotyczących ile ryb bądź kapsułek omega-3 łykali mężczyźni, dlatego pisanie, że udział kwasów omega-3 zwłaszcza z suplementacji powinien być rozważony jest nieodpowiednim stwierdzeniem.
NAJWAŻNIEJSZE UDOKUMENTOWANE CZYNNIKI RYZYKA RAKA PROSTATY
- wiek
- genetyka
- rasa
- inne nowotwory występujące w rodzinie
- siedzący tryb życia
- niezdrowa dieta
- otyłość
- zaburzenia hormonalne
Po przeczytaniu tego artykułu nie powinieneś mieć żadnych wątpliwości, że korzyści ze spożywania kwasów tłuszczowych omega-3 są nadal niepodważalne!
BIBLIOGRAFIA
1. Fradet V, Cheng I, Casey G, Witte JS., Dietary omega-3 fatty acids, cyclooxygenase-2 genetic variation, and aggressive prostate cancer risk., Clin Cancer Res. 2009 Apr 1;15(7):2559-66. doi: 10.1158/1078-0432.CCR-08-2503. Epub 2009 Mar 24.
2. Hedelin M, Chang ET, Wiklund F, Bellocco R, Klint A, Adolfsson J, Shahedi K, Xu J, Adami HO, Grönberg H, Bälter KA., Association of frequent consumption of fatty fish with prostate cancer risk is modified by COX-2 polymorphism., Int J Cancer. 2007 Jan 15;120(2):398-405.
3. Chavarro J. E. et al. A 22-y prospective study of fish intake in relation to prostate cancer incidence and mortality. Am J Clin Nutr 2008 Nov; 88(5): 1297-303.
4. Brasky TM, Darke AK, Song X, Tangen CM, Goodman PJ, Thompson IM, Meyskens FL Jr, Goodman GE, Minasian LM, Parnes HL, Klein EA, Kristal AR., Plasma Phospholipid Fatty Acids and Prostate Cancer Risk in the SELECT Trial., J Natl Cancer Inst. 2013 Jul 10. [Epub ahead of print]
5. Brasky TM, Till C, White E, Neuhouser ML, Song X, Goodman P, Thompson IM, King IB, Albanes D, Kristal AR., Serum phospholipid fatty acids and prostate cancer risk: results from the prostate cancer prevention trial., Am J Epidemiol. 2011 Jun 15;173(12):1429-39. doi: 10.1093/aje/kwr027. Epub 2011 Apr 24.