Aktualności GŁÓG – dobry dla serca
Praca wydana przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego pod tytułem „Sytuacja zdrowotna ludności Polski”, przedstawia rozmiar problemów zdrowotnych, ich trendów i stopnia zróżnicowania pomiędzy różnymi grupami ludności. Okazuje się, że największym zagrożeniem dla życia na chwile obecną są choroby układu krążenia, które w 2006 roku spowodowały 46% wszystkich zgonów. Chociaż od 1991 roku znaczenie chorób układu krążenia powoli się zmniejsza to i tak są one dużym problemem, ponieważ w 2006 roku zmarło na nie w Polsce z ich powodu 168 532 osoby! Choroby układu krążenia są znacznie częstszą przyczyna przedwczesnych zgonów w Polsce niż przeciętnie w krajach Unii Europejskiej, dlatego powinniśmy zwrócić na nie szczególną uwagę. W tej chwili poszukiwane są cały czas naturalne środki, mające na celu wspomagać układ krążenia, jednym z nich jest głóg.TROCHĘ FAKTÓW
Głóg po łacinie Crataegus jest rośliną należącą do rodziny Różowatych, którą możemy spotkać w postaci ciernistych krzewów lub małych drzew. Gałęzie głogu są kolczyste, a liście wyrastają spiralnie na długich pędach. W zależności od gatunku rośliny liście mogą być gładkie lub owłosione. Kwiaty głogu są najczęściej białe, czasami blado różowe, natomiast owoc posiada barwę ciemnoczerwoną lub czerwonobrunatną oraz kulisty kształt co zresztą obrazują zdjęcia, w środku owocu znajduję się jajowata pestka.Na świecie rodzaj Crataegus obejmuje prawie 300 gatunków i spotykany jest najczęściej w zachodniej Azji, Europie i Ameryce Północnej. W naszym kraju głóg spotkamy na terenach nizinnych oraz w niższych partiach gór, często sadzony jest w parkach i ogrodach, jako roślina ozdobna. Łacińska nazwa rośliny pochodzi od słowa greckiego – kratos mówiącym o twardości drewna.
Roślina ta stosowana jest w profilaktyce i leczeniu wielu schorzeń od najdawniejszych czasów. Surowiec zielarski pozyskuje się zarówno z kwiatostanów głogu oraz owoców, a następnie suszy się go w temperaturze pokojowej nieprzekraczającej 30°C. Owoce należy później jeszcze dosuszyć w temperaturze około 50°C.
NAJWAŻNIEJSZE ZWIĄZKI
Otóż najważniejszymi składnikami chemicznymi głogu są flawonoidy (organiczne związki chemiczne występujące w roślinach, spełniające funkcję barwników, przeciwutleniaczy) oraz procyjanidyny (przeciwutleniacze). Można w nim znaleźć również kwasy triterpenowe, fenylokwasy oraz znaczne ilości witaminy C. Nie odróżniamy tutaj owoców od kwiatostanu ponieważ ich skład jest bardzo zbliżony.Od dawien dawna głóg był uważany niemalże za panaceum na wszystkie choroby. Podawano go zarówno w przeziębieniach, w przypadkach astmy, a nawet przy niestrawności i biegunekach. W Chinach głóg stosuje się przy problemach z trawieniem i krążeniem. Dziś głóg możemy spotkać w wielu suplementach diety, które mają korzystnie oddziaływać na funkcję serca, czy przepływ krwi w naczyniach krwionośnych. Jest wiele publikacji naukowych dotyczących głogu poniżej wnioski do niektórych z nich.
Nie należy porównywać działania głogu do glikozydów nasercowych, ponieważ roślina ta wykazuje dużo słabsze działanie inotropowe (zwiększenie kurczliwości mięśnia sercowego). Kwiatostany głogu wykazują słabe działanie chronotropowe i dromotropowe dodatnie, co oznacza, że potrafią delikatnie zwiększać rytm pracy serca oraz zwiększać szybkość przewodzenia w mięśniu sercowym. Przyśpieszenie rytmu pracy serca będzie pomocne przy łagodnych zwolnieniach rytmu pracy serca, a usprawnienie potencjałów będzie pomagało utrzymać odpowiednie przewodnictwo elektryczne w uszkodzonym miażdżycowo mięśniu sercowym.
Kwiatostany głogu mają zdolność hamowania fosfodiesterazy (enzymów), której spadek prowadzi do wzrostu stężenia cAMP w komórkach zarówno mięśnia sercowego, komórkach mięśniowych i naczyń krwionośnych. Przyśpiesza to wewnątrzkomórkowe przemieszczenie jonów sodowych i wapniowych przez błony komórkowe. W mięśniu sercowym powoduje to wzrost siły skurczu serca. Głóg może być, więc podawany profilaktycznie u osób z zastoinową niewydolnością krążenia.
Działanie głogu polegające na zmniejszeniu pobudliwości mięśnia sercowego wykryto na izolowanych preparatach mięśnia sercowego. Polegało ono na zmniejszeniu napływu jonów sodowych do komórki, podczas gdy napływ jonów wapniowych nie został zaburzony. Powoduje to zachowanie lub wzrost podstawowej kurczliwości mięśnia sercowego.
Kwiatostan głogu wykazuje również działanie na obwodowy układ tętniczy powodując wzrost objętości wyrzutowej i minutowej serca, zmniejszając w ten sposób objawy niewydolności krążenia. Ponadto poprawa funkcjonowania pracy mięśnia sercowego poprawia nastrój i likwiduje stany depresyjne.
Pomimo tego, że preparaty z głogu nie wykazują tak silnego działania jak glikozydy nasercowe, to mają one dużo szerszy współczynnik terapeutyczny i mogą być stosowane na dużą skale także jako środki działające przeciwwolnorodnikowo.
BIODOSTĘPNOŚĆ GŁOGU
Biodostępność po doustnym podaniu oligomerów procyjanidynowych sprawdzano na zwierzętach doświadczalnych i jak się okazuje uzyskano u nich około 55% wchłanianie. Po 7 dniach stałej uplementacji ilość oligomerów procyjanidynowych związanych w sercu wynosiła 30%!Można spokojnie stwierdzić, że składniki czynne głogu są dobrze wchłaniane po podaniu doustnym nie tylko u zwierząt ale też u ludzi co pokazały parametry hemodynamiczne i biochemiczne.
STANY W JAKICH GŁÓG MOŻE DZIAŁAĆ KORZYSTNIE NA ZDROWIE
- zmniejszona kurczliwość mięśnia sercowego
- umiarkowane nadciśnienie
- umiarkowany rzadkoskurcz
- uczucie duszności
- serce starcze
- niedotlenienie mózgu wywołane miażdżycą naczyń
- początkowy okres przewlekłej niewydolności mięśnia sercowego
Czy preparaty z głogiem mogą powodować jakieś skutki uboczne?
Według literatury przyjmowanie suplementów diety zawierających głóg nie powinno powodować istotnych działań niepożądanych, a jeśli nawet takie wystąpią są to bardzo rzadko bóle i zawroty głowy, nudności czy kołatanie serca. W większości przypadków roślina ta nie powoduje żadnych działań niepożądanych. Ważne jest też, żeby nie przekraczać w ciągu dnia dawki 2g w sproszkowanej postaci.
| Procyjanidyny i flawonole | Działanie przeciwskurczowe na naczynia wieńcowe serca, zwiększają przepływ tlenu i krwi do mięśnia sercowego, przeciwmiażdżycowe |
W tej chwili wytwarzane są liczne preparaty zarówno jednoskładnikowe i wieloskładnikowe z głogiem. Jednym z najczęstszych środków występujących w aptekach jest głóg z magnezem. Chcąc wybrać najodpowiedniejszy środek należy zwrócić uwagę na to żeby głóg występował w postaci ekstraktu a magnez był w jednej z najlepiej wchłanianych form (chelat aminkwasowy magnezu Albion®) oraz by preparat miał dodatek witamin z grupy B, które korzystnie wspierają funkcję serca.
Źródła:
Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J, Fitoterapia i leki roślinne, PZWL Warszawa 2007, str. 200-203
Sytuacja zdrowotna, ludności Polski pod redakcją. Bogdana Wojtyniaka i Pawła Goryńskiego, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 200
Redakcja poleca:
